بازار ارزهاي ديجيتال هيچگاه با فراز و فرود غريبه نبوده و نيست؛ با اين حال سال 2019 ميلادي را ميتوان پر از فراز و فرودهاي غافلگيركننده براي بازار دانست.
كوين تلگراف در مقاله خود از سال 2019 با عنوان «سال كامبك» ياد ميكند، چراكه غولهاي فناوري مانند فيسبوك، در اين سال از ممنوعيت ارزهاي ديجيتال دست برداشتند و خودشان براي عرضه يك ارز ديجيتال اقدام كردند.
رويدادهايي نظير جنگ تجاري ميان چين و امريكا باعث شد تا نگاه سرمايهگذاران به بيت كوين و ديگر ارزهاي ديجيتال تغيير كند، از طرف ديگر كميسيون بورس و اوراق بهادار آمريكا همچنان etfهاي بيت كوين را رد ميكند؛ با اين حال بايد گفت كه هنوز هم راه زيادي در پيش است.
حالا كه سال 2019 به پايان رسيده و وارد سال جديدي شدهايم، وقت آن رسيده تا نگاهي جامع به اتفاقات مهمي كه سال گذشته در حوزه ارزهاي ديجيتال رخ داد، بيندازيم.
برندگان
ابتدا به معرفي برندگاني ميپردازيم كه سال 2019 را با تمام سختيهايش با سربلندي به پايان رساندند.
رشد دو برابري بيت كوين
سال گذشته ميلادي يعني 2019، بيت كوين و صنعت بلاك چين، دهمين تولدشان را جشن گرفتند. جشني كه به لطف نوآوري ساتوشي ناكاموتو برگزار شد. اين جشن در حالي بود كه ابتداي آن سال هنوز تاثيرات تركشهاي بازار نزولي 2018 به وضوح قابل لمس بود.
خوشبختانه اوضاع براي بيت كوين به سرعت به روال عادي بازگشت و اين ارز تا پايان سه ماهه اول 2019، رشدي 11 درصدي را تجربه كرد. آنتوني پومپليانو (Anthony Pompliano)، از بنيانگذاران شركت مورگان كريك ديجيتال (Morgan Creek Digital) در صحبتي با كوين تلگراف گفت:
قيمت بيت كوين در سال 2019 با جهش همراه بود چراكه خريداران بيشتر از فروشندگان بودند.
بيت كوين در حالي با افزايشي 165 درصدي از 4,103 به 10,888 دلار رسيد كه سه ماهه دوم سال، حجم معاملات و ارزش بازارش نيز بالاتر رفت. علاوه بر اينها، سهم بيت كوين از بازار ارزهاي ديجيتال در اين مدت از 54.6 درصد به 65 درصد رسيد.
از ميان تمام دلايلي كه باعث رشد بيت كوين در بازار پر تلاطم سال گذشته شد، شايد بتوان عملكرد محافظتي و سرپناه بودن اين ارز در بهبوهه تنشهاي بينالمللي را مهمترين آنها دانست. سال 2019 با وجود تنشهاي تجاري ميان آمريكا و چين، بيشتر سرمايهگذاران به سمت بيت كوين پناه بردند تا از سرمايههاي خود محافظت كنند. پومپليانو در تشريح اين مسئله عنوان ميكند:
مهمترين دوره سال [گذشته] را ميتوان خبر عرضه ليبرا دانست كه واكنشهايي مثبت و منفي پيرامون آن صورت گرفت. اين واكنشها هم از سوي اعضاي جامعه ارزهاي ديجيتال و هم بازارهاي سنتي نشات ميگرفت.
اين در حالي بود كه سال 2019 براي بيت كوين تماما روشن نبود. طي سه ماهه سوم سال، با كاهش صد ميليارد دلاري بيت كوين حجم بازار اين ارز ديجيتال، دورنماي نزولي خود را نشان داد. خوشبختانه بازار تلاش كرد تا با تمام اخبار نزولي، جاي پاي خود را محكم كند. در پايان سه ماهه سوم، بيت كوين نه تنها كمترين سقوط را متحمل شد، بلكه سلطه آن بر بازار نيز 5.4 درصد افزايش يافت. روي هم رفته ميتوان گفت بيت كوين عملكردي بهتر از رقبا داشته است.
در مقايسه با ديگر داراييهاي بازار، عملكرد بيت كوين طي سال گذشته بسيار بهتر بوده است. مثلا، طلا به عنوان يك ذخيره ارزش قابل اتكا، از ژانويه 2019، تنها 17 درصد رشد داشته است. حتي شاخص S&P 500 با وجود افزايش 21 درصدي، نتوانسته به پاي بيت كوين برسد. بابي لي (Bobby Lee)، مديرعامل شركت بالت (Ballet)، در مصاحبهاي با كوين تلگراف، ضمن بيان اين مسئله كه بيت كوين تحت تاثير توسعههاي فني بسياري قرار دارد افزود:
سال 2019، براي خريداران بيت كوين عالي بود؛ چرا كه شاهد پيشرفتهايي در اكوسيستم [فناوريهاي] متن باز بوديم. شبكه لايتنينگ در حال افزايش ظرفيت تراكنشهاي بيت كوين است، از طرف ديگر كيف پولهايي كاربرپسند و قابليتهاي متنوع در آنها (سامورايي و واسابي) نيز در حال افزايش حريم شخصي بيت كوين هستند.
افزايش محبوبيت گادز آنچيند
طبق گزارشها، گادز آنچيند (Gods Unchained)، يك بازي كارتي بلاك چيني كه بر روي پلتفرم اتريوم كار ميكند، خود را به عنوان يكي از پرطرفدارترين بازيهاي بلاك چيني به اثبات رساند. گادز آنچيند توانست 6.2 ميليون دلار از بستههاي ويژه بازي را (Genesis Card Pack) به فروش برساند. توليد اين بازي در حالي انجام شد كه شركت بزرگ بليزارد (Blizzard)، سازنده بازيِ كارتيِ هارت استون (Heartstone)، يكي از بازيكنان چيني بازي با نام چانگ انجي واي (Chung Ng Wai) با نام كاربري «بليتزچانگ» (Blitzchung)، را به دليل حمايت از معترضين هنگ كنگي جريمه و حساب كاربري وي را مسدود كرد. اين شركت همچنين پيروزيهاي بليتزچانگ را نيز مردود اعلام كرد و جوايزش را پس گرفت.
اين اقدام بليزارد موجي از انتقادات را به سمتش سرازير كرد. اعضاي جامعه بازيهاي ويديويي در توييتهايي ضمن محكوم كردن اقدام بليزارد نوشتند:
[بليزارد] بيش از اينكه به آزادي اهميت دهد، درگير پول است.
گادز آنچيند وعده جبران جوايز پيروزيهاي وي، كه توسط بليزارد ضبط شده بود، را داد و وي را به تورنومنت 500,000 دلارياش دعوت كرد.
توييت گادز آنچيند در حمايت از بليتزچانگ، ده هزار بار باز نشر پيدا كرد و جستجوي اين بازي در گوگل هم به شدت افزايش يافت. بر خلاف هارت استون، گادز آنچيند غيرمتمركز است و از بلاك چين براي تضمين مالكيت كاربران بر داراييهايِ داخل بازي استفاده ميكند. كاربران ميتوانند بدون محدوديت آيتمهاي داخل بازي را معامله نمايند.
جيمز فرگاسون (James Ferguson)، مديرعامل گادز آنچيند، در ارتباط با مشوقهاي بلند مدت براي بازيكنان گفت:
[بازي] در حال تغيير صنعت بازيهاي رايانهاي به سطحي جديد است.
ادامه گسترش كوين بيس
در گذشته صرافي كوين بيس (Coinbase) به رويكرد انتخابياش در خصوص ارزهايي كه به پلتفرم اضافه ميكند، معروف بوده است. از طرف ديگر اين صرافي به نسبت رقباي تراز اولش، حملاتي [سايبري] كمتري را متحمل شده است. سال گذشته بايننس مورد هجوم گسترده هكرها قرار گرفت كه در نهايت منجر به از دست رفتن هزاران بيت كوين شد؛ اين مسئله سبب شد تا مقبوليت و امنيت كوين بيس بيش از پيش حس شود.
با اين حال، كسب مالكيت پلتفرم رهگيري تراكنشهاي ارزهاي ديجيتال، نوترينو (Neutrino) توسط كوين بيس، سبب اعتراض كاربران توييتري شد. به عقيده كاربران توييتر اين اقدام كوين بيس، گامي به سمت جاسوسي از مشتريان اين صرافي بود.
كوين بيس در واكنش به اين اعتراضات در پستي در وبلاگ رسمياش نوشت كه خريد نوترينو با هدف پشتيباني از داراييهاي بيشتر و همسوسازي فعاليتها با چهارچوبهاي قانوني صورت گرفته است. پس از كسب مالكيت نوترينو توسط اين صرافي، ارزهاي ثبت شده در آن نيز با افزايشي دوبرابري مواجه شد. دش، كازماس (غير مجاز مي باشدmos) و ويوز (Waves) از جمله ارزهايي بودند كه پس از خريد نوترينو توسط كوين بيس، به اين صرافي افزوده شد.
سال 2019 براي صرافي شماره يك ايالاتمتحده پر كار بود و مدام خبرهايي از تكذيب و تاييد خريد شركتهاي مختلف به دست كوين بيس منشتر ميشد. از طرف ديگر گواهيهاي ثبت اختراع بسياري نيز توسط اين صرافي به ثبت رسيد. كارتهاي اعتباري ويزا-كوين بيس نيز با رشد چشمگيري در سال 2019 مواجه شد و در حال حاضر در كشورهاي بسياري مورد استفاده قرار ميگيرد.
ماه مي (ارديبهشت) سال 2019، كوين بيس با عرضه USDC، اعلام كرد قصد دارد تا در 100 كشور مختلف اين استيبل كوين را منتشر كند. پيش از اين USDC تنها در ايالاتمتحده پشتيباني ميشد اما در حال حاضر 85 كشور در فهرست سفيد اين ارز قرار دارند. در مقايسه با سال 2018، كوين بيس تنها در 32 كشور در دسترس كاربران قرار داشت. به نظر ميرسد گسترش فعاليتهاي اين صرافي براي پيشي گرفتن از رقبايي همچون بايننس باشد.
مشاركت بيشتر بايننس
از هر تحليلگري بپرسيد، بدون شك به شما خواهد گفت كهعرضه صرافي ارز ديجيتال در سال 2019 به كسبوكاري پر سر و صدا و صد البته پر سود بدل شد. طبق گزارشها از ابتداي سال 2019 تا سه ماهه سوم آن، تقاضا براي عرضه اوليه صرافي به شدت بالا رفت و تنها در نيمه اول آن سال، 1.5 ميليارد دلار سرمايه از طريق IEOها كسب شد. بر خلاف عرضه اوليه سكه (ICO)، عامل تعيينكننده در موفقيت عرضه اوليه صرافي، وجود نقدپذيري است. هر چه ميزباني توكن توسط صرافي معتبري صورت گيرد، نقدپذيري نيز بالاتر خواهد رفت.
بايننس كوين (BNB)، ارز صرافي بايننس، با تكيه بر همين اصل توانست يكي از موفقترين ارزها در سال 2019 باشد. بايننس، به عنوان يكي از بزرگترين بازارها براي معاملات ارزهاي ديجيتال، توانست سهم قابل توجهي از معاملات BNB را از آن خود كند. طي تنها يك سال، بايننس كوين 150 درصد افزايش ارزش را تجربه كرد. از نقطه نظر رشد ساليانه، بايننس كوين توانست با اختلاف اندك از بيت كوين نيز پيشي بگيرد.
بايننس همچنين در سال 2019 اعلام كرد كه قصد عرضه يك صرافي مستقل و مخصوص ايالاتمتحده را در دستور كار دارد. عليرغم فشارهاي قانوني شديد براي فعاليت بايننس در اين كشور، اين صرافي با همكاري BAM قرار است تا شاخه آمريكايياش را راهاندازي كند. BAM از ارائهدهندگان رسمي خدمات پولي و مالي در آمريكاست.
بازندگان
پس از بررسي اتفاقات مهم براي برندگان بازار ارزهاي ديجيتال در سال 2019، به سراغ ارزها، افراد و شركتهايي ميرويم كه عملكردشان در سال گذشته ميلادي چنگي به دل نميزد.
عرضه فيسبوك
خبر عرضه ليبرا توسط فيسبوك يكي از پر سر و صداترين رويدادها در سال 2019 ميلادي بود. به گفته فيسبوك اين استيبل كوين با سبدي از ارزهاي فيات (رايج) پشتوانهسازي ميشود. پس از انتشار خبر عرضه ليبرا، قانونگذاران آمريكايي به شدت با آن مخالف كردند؛ تا جايي كه مارك زاكربرگ چندين بار براي اداي توضيحات، نزد مراجع قانونگذار آمريكا حاضر شد.
ليبرا استيبل كويني است كه توسط ارزهاي ملي پشتوانهسازي ميشود و افراد ميتوانند براي خريد و فروشهاي خود از آن استفاده كنند؛ اين در حالي است كه به گفته سازندگانش، كارمزد تراكنشهاي بينالمللي در پلتفرم ليبرا نزديك به صفر خواهد بود. بر اساس وايت پيپر پروژه، هدف كلي ليبرا «ايجاد ارزي ساده و جهاني و زيرساختي مالي است كه در اختيار ميليونها نفر قرار گيرد».
در بخش ديگري از اين سند آمده است كه ليبرا از يك بلاك چين غيرمتمركز جديد، يك ارز ديجيتال با نوسان كم و يك پلتفرم قراردادهاي هوشمند بهره ميبرد. ليبرا ادعا ميكند با استفاده از اين قابليتها ميتواند به 1.7 ميليارد انساني كه از خدمات بانكي بي بهرهاند، خدمترساني نمايد. پيامرسان فيسبوك، واتس اپ و كاليبرا (Calibra)، كيف پول رسمي ليبرا، ابزارهاي فيسبوك براي دستيابي به هدف خود هستند.
لي ضمن بيان ديدگاه مثبتش در خصوص ليبرا گفت:
قانونگذارن و مراجع قانوني در اروپا و ايالاتمتحده، به اين درك رسيدهاند كه ارزهاي غير دولتي تهديدي براي قدرت آنها به حساب ميآيند. مخالفت دولتها [با ليبرا] در طول زمان از بين ميرود.
لي در ادامه افزود:
دولتها رويكردشان را تغيير خواهند داد؛ چرا كه ميفهمند توانايي كنترل يا توقف بيت كوين را ندارند. آنها ترجيح ميدهند كه شهروندانشان از ارزهاي متمركز و تجاري كه به راحتي قابل قانونگذاري، كنترل و نظارتاند استفاده كنند. ارزهايي كه به يك ارز رايج (فيات) وابستگي دارند.
اين در حالي است كه برنامههاي جاه طلبانه فيسبوك علاوه بر فشارهاي قانوني، درگير مسائلي فني نيز هست.
كنگره آمريكا از فيسبوك خواسته تا توسعه ليبرا را متوقف كند. به گفته كارشناسان، ليبرا نميتواند بدون جلب تاييد دولت آمريكا يك قدمِ رو به جلو نيز بردارد. تعدادي از كشورهاي اروپايي نيز پرچم مخالفت خود با ليبرا را علم كردهاند. اين مخالفتها در حالي روز به روز بيشتر ميشود كه چين اعلام كرده است به زودي ارز ديجيتال خود را عرضه خواهد شد. استيبل كوين با پشتوانه بانك مركزي و كامل مطابق با قوانين اين كشور عمل خواهد كرد. سال 2019 براي فيسبوك در حالي به پايان خود نزديك ميشد كه شركاي بزرگي نظير ويزا، ايبي (eBay)، مستركارت و پي پال از مشاركت در ليبرا انصراف دادند.
سال پر فراز و نشيب سيركل
اكتبر سال 2018، سيركل (Circle)، يك شركت مستقر در بوستونِ آمريكا كه در حوزه ارزهاي ديجيتال فعاليت دارد، با همكاري كوين بيس ائتلافي با نام Centre را ترتيب دادند. سيركل با پشتيباني گلدمن ساكس (Goldman Sachs)، به عنوان يكي از استارتآپهاي موفق در حوزه جذب سرمايه شناخته ميشود. كوين بيس و سيركل در ائتلاف Centre به دنبال افزايش نقدينگي در صنعت ارزهاي ديجيتال بودند و براي رسيدن به اين هدف استيبل كويني با نام USD Coin عرضه نمودند.
جولاي 2019، كوين بيس و سيركل با گسترش فعاليت ائتلاف خود به ديگر سازمانها و نهاد نيز اجازه ورود به اين ائتلاف را دادند. در اطلاعيه Centre از اين اقدام با عنوان «قدم بعدي در ترسيم يك ارز ديجيتال جديد در سطح جهاني» ياد شده بود. از جمله بخشهايي كه در برنامه Centre قرار دارد، سبدي از توكنهاست كه با طيف گستردهاي از استيبل كوينها پشتوانهسازي ميشود. به عبارت ديگر Centre، رويكردي مشابه فيسبوك را در خصوص ايجاد يك ارز جهاني اتخاذ نموده است.
آخرين اخبار در خصوص سيركل اخراج كاركنانش بود كه پس از تغييرات اخير در اين شركت صورت گرفت. سين نويل (Sean Neville)، از بنيانگذاران سيركل، به تازگي از صندلي مديرعاملي كنار رفت و به عنوان يكي از اعضاي هيئت مديره به فعاليت خود ادامه ميدهد. با اين حال سيركل هرگونه ارتباط ميان اين دو اتفاق را رد كرد. اين شركت در اين خصوص به كوين تلگراف گفت:
هيچ كدام از اين اتفاقات با كنارهگيري سين از مديرعاملي شركت ارتباط ندارد. سين همچنان در هيئت مديره مشغول به فعاليت است.
كريگ رايت و دادگاه
كريگ رايت (Craig Wright) سال 2015 ادعا كرد كه ساتوشي ناكاموتو است. از همان زمان نيز اعضاي جامعه ارزهاي ديجيتال نسبت به اين ادعاي رايت مشكوك بودند.
بسياري انتظار داشتند كه رايت از موضع خود كوتاه بيايد؛ با اين حال در سال 2019 نيز رايت به تيتر اول بسياري از خبرگزاريها تبديل شده بود. به گفته اين برنامهنويس استراليايي، وي و ديو كليمن (Dave Kleiman) يك دهه پيش بيت كوين را اختراع و سپس به استخراج بيش از 1 ميليون واحد از آن پرداخته است. به گفته رايت پس از مرگ كليمن، بيت كوينهاي استخراجشده را در صندوقي با نام «Tulip Trust» قرار داده است.
پس از آن وراث كليمن از رايت با عنوان دزديدن 1 ميليون بيت كوين شكايت كردند. گفته ميشود كه رايت و كليمن پيشتر در پروژه توسعه بيت كوين با يكديگر همكاري ميكردهاند. طبق گفتههاي خانواده كليمن، چيزي در حدود 550,000 الي 1 ميليون بيت كوين در اين صندوق نگهداري ميشود.
پس از كش و قوسهاي فراوان، قاضي بروس طي حكمي رايت را ملزم به پرداخت نيمي از بيت كوينها به وراث كليمن كرد. اين حكم تنها شامل بيت كوينهايي ميشود كه پيش از سال 2014 به دست رايت رسيده باشند. اواخر اكتبر، رايت ضمن فسخ توافق نامه با وراث كليمن، پرونده را دوباره در دادگاه به جريان انداخت. طبق توافقنامه رايت تضمين كرده بود كه ادعايش در خصوص حق مالكيت فكري بيت كوين را پس گرفته و نيمي از بيت كوينها را نيز تسليم خانواده كليمن كند.
رايت پيشتر نيز در دعوي حقوقياش با پيتر مك كورماك (Peter McCormack) مداركي ارائه كرده بود كه بر طبق آنها او ناكاموتو بود؛ جعلي بودن مدارك ارائهشده توسط رايت موجي از انتقادات را به سمت وي روانه ساخت. دليل شكايت رايت از مك كورماك، گفتههاي كورماك مبني بر دروغ خواندن ادعاي رايت مطرح شده بود. رايت مدعي بود كه اظهارات كورماك باعث لطمه به شهرت و اعتبار او شده است. به تازگي نيز رايت مدارك ديگري را منتشر كرده است كه دلايل وي در خصوص استفاده از نام ساتوشي ناكاموتو را تشريح ميكند.
ETFهاي بيت كوين كماكان رد ميشوند
با اينكه قانونگذاران آمريكايي راه گريزي براي احتمال تاييد بيت كوين گذاشتهاند، اما تا به حال تمام تلاشهاي براي دريافت مجوز ناكام مانده است. ماه اكتبر، يك ETF توسط بيت وايز (Bitwise) و NYSE Arca به مقامات آمريكايي تسليم شد اما با مخالفت كميسيون بورس و اوراق بهادار رو به رو شد. به گفته كميسيون بورس و اوراق بهادار آمريكا، اين ETF نتوانست ملزومات قانوني را برآورده نمايد.
اما حقيقت اينجاست كه تا به حال تمام ETFهاي ارائهشده به كميسيون بورس و اوراق بهادار آمريكا به دليل نگرانيها در خصوص دستكاري بازار و فعاليتهاي غيرقانوني با مخالفت رو به رو شده است. يكي از اصليترين شاخصهها براي تاييد ETF، ايجاد بازاري از يك ETF مبتني بر كالاست.
در صورتي كه اين بازار نسبت به دستكاري مقاوم باشد، ETF مورد تاييد قرار خواهد گرفت. با وجود پيچيدگي بازار بيت كوين، به نظر نميرسد هيچ ETFاي تاييديه لازم را دريافت كند. عليرغم رد درخواست بيت وايز، كميسيون بورس و اوراق بهادار ايالاتمتحده اعلام كرده است كه درخواست اين شركت را بار ديگر مورد بررسي قرار خواهد گرفت.
چارلز لو (Charles Lu)، مديرعامل فيندورا (Findora) در ارتباط با زمان احتمالي موافقت با ETF بيت كوين، در مصاحبهاي با كوين تلگراف گفت:
براي جلب رضايت SEC در خصوص ETF، تامينكننده بايد روند دقيق كشف قيمت [بيت كوين] را طوري ارائه كند كه نتوان بازار را دستكاري كرد.پ
لو همچنين افزود كه نبايد منتظر تاييد آنها در آيندهاي نزديك بود چرا كه كميسيون بورس و اوراق بهادار بايد توافق نامههاي نظارت پايا را با صرافيهاي بزرگ به امضا برساند.
جمعبندي 2019
به طور كلي صنعت ارزهاي ديجيتال در سال گذشته رشد چشمگيري داشت. با وجود نوسانات شديد، بيت كوين باز هم روندي مثبت را طي كرد. بيشتر موسسات سرمايهگذاري به سمت سرمايهگذاري در اين حوزه جلب شدند. با اين حال حجم معاملات و ارزش بازار كريپتو سيري نزولي داشت. معاملهگران برجسته ارزهاي ديجيتال معتقدند كه به زودي شاهد بازگشت اعتماد به سمت بازار هستيم و اين بازگشت در ارتباط با بيت كوين مضاعف خواهد بود.
شايد از ميان همه برندهها و بازندهها، نام فيسبوك و ليبراي آن چشمگيرتر از بقيه باشد و سال 2020، سالي مهم براي آن باشد. تماشاي وضعيت ليبرا و موفقيت آن سال 2020، قطعا سر و صداي زيادي به پا خواهد كرد. در هر صورت بايد منتظر ماند و ديد كه سال جديد ميلادي چه خوابي براي ارزهاي ديجيتال ديده است.