فارم هاي سيبري
نيروگاه هيدروالكتريك براتسك (Bratsk) كه در شرق سيبري و در خلال جنگ سرد ايجاد شد تا برق مورد نياز براي صنايع توليدي شوروي را تامين كند، اكنون در خدمت صنعت ديگري با مصرف انرژي بسيار زياد است: ماينينگ بيت كوين.
چندين فارم ماينينگ در شهر صنعتي براتسك در حاشيه رود آنگارا ايجاد شده است و از دماي كم اين منطقه سود ميبرند. شرايط موجود باعث ميشود كه هزينه هاي خنك كنندگي فارم ها كاهش يابد و از برق ارزان نيروگاه هاي آبي استفاده كنند.
براتسك مثالي از اين موضوع است كه ويرانه هاي امپراتوري شوروي به مكاني مناسب براي صنايع جديد تبديل شده اند. پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي و از بين رفتن بخش عمده اي از صنايع كه اكثرا صنايع نظامي بودند، بسياري از كارخانه مجبور شدند تعطيل شده و از كار بيافتند.
در سال هاي اخير، ماينرها ادامه كار اين كارخانه ها را از سر گرفتند.
دميتري اوزرسكي (Dmitry Ozersky) مديرعامل شركت ماينينگ Eletro.Farm در قزاقستان گفت: به دليل تعطيلي بعضي از كارخانه هاي شوروي و بهينه شدن مصرف انرژي، برق مازاد بسيار زيادي در روسيه وجود دارد.
اوزرسكي بانكدار سابق و مدير ارشد شركت روسنانو گفت در نتيجه، فارم هاي ماينينگ بيت كوين در سراسر روسيه مجموعا 600 مگاوات برق مصرف ميكنند كه تقريبا 10 درصد از 7 گيگاوات برق شبكه بيت كوين در سراسر جهان است. تخمين هاي اوزرسكي بر اساس اطلاعات توليدكنندگان چيپ هاي مخصوص ماينينگ يا همان اسيك ها ميباشد.
اوزرسكي خاطر نشان كرد كه اين رقم تقريبا 7 درصد كل توان هش شبكه بيت كوين است و با در نظر گرفتن ماينرهاي قديمي و غيرفعال، احتمالا 20 درصد افزايش مييابد. در مقايسه ميتوان عنوان كرد كه طبق گزارش اخير كوين شيرز (Coinshares) فارم هاي كشور چين كه به عنوان پايتخت ماينينگ جهان از آن ياد ميشود، حدود 60 درصد توان هش شبكه را در اختيار دارند.
قطعا سيبري هنوز مقدار قابل توجهي از توليدات صنعتي نظير چوب و فلزات را در اختيار دارد. اما كارخانه هايي كه به تعطيلي انجاميدند، ساختمان ها و زيرساخت هايي را به جا گذاشتند كه آماده استفاده توسط ماينرها ميباشد و اين منطقه را به قطب ماينينگ بين المللي تبديل كرده است.
كانتينرهاي چندمليتي
در حومه شهر براتسك، منطقه حصاركشي شده اي وجود دارد كه هيچ ورودي در آن نميتوان پيدا كرد. ديوارهاي بتني و درب هاي فلزي فقط داراي يك تابلو هستند كه بر روي آنها نوشته شده است: ورود فقط براي كارمندان و مهمانان مجاز است.
شركت ماينري (Minery) يكي از شركت هاي فعال در اين منطقه است. محل فعاليت آنها منطقه اي با 26 كانتينر فلزي است كه سروصداي بسيار زيادي از خود توليد ميكنند و سراسر آنها با فن هاي بزرگ پوشانده شده است.
كارآفرينان چيني، كره اي، ژاپني، آمريكايي و برزيلي به براتسك آمده اند تا تأسيسات ماينينگ اين شركت را مشاهده كنند.
سم چي (Sam Chi) رييس شركت Landmark Entertainment Asia كه براي تامين بودجه فعاليت خود از ماينينگ بيت كوين بهره ميبرد، داراي دو كانتينر ميباشد كه اسيك هاي او در اين كانتينرها در حال كار ميباشند. از او پرسيده شد كه چرا بين مكان هاي مختلف، اين منطقه را انتخاب كرده است. او پاسخ داد كه سطح امنيت ارائه شده توسط شركت ماينري را ميپسندد.
چي در اين خصوص به كوين دسك گفت: ميخواهم شب ها با آرامش بخوابم.
پابلو لوبو (Pablo Lobo) از شركت Sthorm كه براي تامين بودجه آزمايشگاه تحقيقاتي خود از ماينينگ بيت كوين استفاده ميكند توضيح ديگري را ارائه داد. وي گفت: آب و هواي سيبري باعث ميشود كه انتخاب خوبي براي ماينينگ سود زيرا اكثر مواقع سال، خنك كنندگي طبيعي ارائه ميدهد. شركت Sthorm هنوز هيچ اسيك به ماينري واگذار نكرده است اما اين اقدام را به عنوان يك گزينه در نظر دارد.
ميانگين دماي براتسك در فصل زمستان منفي 18 درجه سانتي گراد است. در فصل تابستان نيز دماي هوا ميتواند به 25 درجه سانتي گراد برسد اما اكثر اوقات حدود 15 درجه سانتي گراد است و فصل گرما نيز 4 الي 5 ماه از سال را شامل ميشود. ميانگين دماي سالانه اين منطقه نيز منفي 3 درجه سانتي گراد ميباشد.
برمن (Bruman) مديرعامل ماينري گفت اين شركت دو كارخانه اطراف ايركوتسك با مجموع ظرفيت 30 مگاوات دارد. كارخانه فعلي ميتواند تا 10 مگاوات را مديريت كند و هم چنان جا براي مشتريان جديد دارد. ظرفيت كارخانه ديگر توسط يك مشتري كاملا پر شده است.
برمن گفت مشتريان از آمريكا، روسيه، كره، هند، ژاپن و اسپانيا ميباشند. طبق سخنان وي، دو روز قبل اين كارخانه 550 اسيك ديگر توسط مشتري اي از كره دريافت كرده است و در شب اول اين دستگاه ها نيم بيت كوين به ارزش 5 هزار دلار توليد كردند.
ماينرهاي روسيه اغلب از كارخانه هاي متروك و بزرگ صنعتي استفاده ميكنند زيرا زيرساخت هاي برقي آنها آماده استفاده ميباشد. براي مثال فارم شركت ماينري در كارخانه اي ايجاد شده است كه سابقا كارخانه تعمير قطعات فلزي بود.
اقدامات انجام شده
ما سه نگهبان مسلح با مسلسل هاي خودكار داريم. يك نگهبان دوربين ها را بررسي ميكند و دو نگهبان نيز وظيفه گشت زني در محوطه را به عهده دارند.
اين حرف را ايوان كاپ (Ivan Kaap) افسر سابق پليس در خصوص اقدامات امنيتي بيت ريور گفت كه در يكي از بزرگترين كارخانه هاي فلز منطقه قرار دارد. فعاليت هاي اين كارخانه طي دهه هاي گذشته به طور چشمگيري كاهش يافته است و اكنون فقط يكي از بخش هاي آن فعال است در حالي كه بيت ريور دو بخش ديگر را اجاره كرده است.
طبق صحبت هاي دميتري اوشاكوف (Dmitri Ushakov) مدير ارشد بازرگاني بيت ريور، در حال حاضر حدود 18 هزار اسيك در بيت ريور وجود دارد. اكثر اين دستگاه ها متعلق به افراد دو كشور روسيه و آمريكا ميباشند.
اوشاكوف گفت روس ها در مجموع تقريبا 9 هزار اسيك، آمريكايي ها حدود 4 هزار اسيك و ژاپني ها حدود 3 هزار اسيك در بيت ريور دارند. بقيه مشتريان نيز از برزيل، ليتواني، هند، لهستان و چين ميباشند.
ايوان كاپ گفت هر هفته يك الي دو مشتري جديد وارد بيت ريور ميشوند. اگرچه فقط نيمي از اين ساختمان سه طبقه اي كه 70 متر طول دارد پر شده است اما انتظار ميرود كه در دو هفته آتي كاملا پر شود. در ماه اكتبر نيز شركت ساخت ساختماني با ابعاد مشابه با اين ساختمان را شروع خواهد كرد.
سپس تعداد ماينرها تقريبا 4 برابر خواهد شد. اوشاكوف به كوين دسك گفت تا انتهاي سال ساختمان ديگري با ابعاد يكسان در كارخانه قديمي به ديتاسنتر ماينينگ تبديل خواهد شد.
خريد دستگاه ماينر مانند موتور هواپيما غرش ميكنند و هواي گرم بيرون ميدهند. تكنسين هايي يونيفرم پوش كه تجهيزات صداگير بر سر دارند در طبقات مختلف به بررسي ماينرها ميپردازند. سيم هاي برق ضخيم نيز براي ساخت و سازهاي آينده بر روي زمين قرار دارند.
پنجره هاي بزرگ اين ساختمان بدون شيشه ميباشد. كاپ گفت كه هنگامي كه كار ساخت و ساز تمام شود فن هاي صنعتي به جاي پنجره ها قرار ميگيرند. وي افزود ماينرها در محل توسط مهندسان خود شركت تعمير ميشوند. اين مهندسان داراي مجوز از بيت مين در شنژن ميباشند.
بيت ريور و ماينري تنها شركت هاي حاضر در اين منطقه نيستند، هرچند بيت ريور را ميتوان بزرگترين آنها دانست. سومين شركت قابل ذكر در براتسك، شركت كريپتو رياكتور با ظرفيت 40 مگاواتي است.
كريپتو رياكتور نيز ساختمان هاي كارخانه هاي متروك در براتسك را اشغال كرده است كه سابقا كالاهاي صنعتي مختلف توليد ميكرده اند و دچار مجموعه بازسازي هاي ناموفق بوده اند و در آخر به صورت مكاني براي ماينرها تبديل شده اند.
فدور اگوروف مديرعامل كريپتو رياكتور گفت: توليد اين كارخانه طي 15 سال گذشته كمتر شد و هرسال اين ميزان كاهش توليد بيشتر ميشد. تا اينكه در سال 2017 مالكان اين كارخانه تصميم گرفتند كه آن را به روش ديگري توسعه دهند، مثلا هتل ماينينگ.
وي افزود كه در حال حاضر اسيك هاي مشتريان حدود 15 مگاوات از 40 مگاوات را مصرف ميكنند. هم چنين اين شركت برنامه دارد تا به زودي ظرفيت اين كارخانه را به 63 مگاوات افزايش دهد.
استقبال از ماينرها
بخش اعظمي از برق سيبري توسط نيروي هيدروالكتريك توليد ميشود و يكي از ارزانترين مناطق در جهان ميباشد كه هزينه آن حدود 4 سنت براي هر كيلووات ساعت ميباشد. اين مقدار نسبت به ميانگين قيمت برق در روسيه كه حدود 7 الي 8 سنت ميباشد نيز ارزانتر ميباشد.
ارزهاي ديجيتال در روسيه هيچ وضعيت قانوني ندارند و ماليات يا قانونگذاري هاي اوراق بهادار نيز براي آنها اعمال نميشود. از طرف ديگر اداره ديتاسنتر يك كسب و كار رايج ميباشد و بيت ريور توجه گسترده مسئولان را به براتسك جلب كرده است.
يكي از وزراي روسيه به كاپ گفته است كه هفته آينده جلسه اي با شهردار براتسك دارد. كاپ گفته است كه نميداند اين جلسه درباره چه موضوعي است اما به نظر او، برگزاري اين جلسات كاملا رايج است.
در ماه مي، شركت بيت ريور توافقنامه اي با شهرداري براتسك امضا كرد كه طي آن، موظف به سرمايه گذاري 7.5 ميليون دلاري در خصوص ايجاد ديتاسنترهاي محلي شد. اين شركت هم چنين اسپانسري درمانگاه دامپزشكي را به عهده دارد و كارآموزهايي را از دانشگاه براتسك تحت حمايت خود درآورده است.
در تاريخ 19 آگوست، سرگي سربرنيكوف شهردار براتسك از بيت ريور بازديد كرد و بيانيه اي در وبسايت رسمي شهر منتشر كرد. طبق سخنان شهردار، شهر براتسك در حال كمك به بيت ريور در تمام مراحل توسعه آنها ميباشد. در اين بيانيه آمده است:
بيت ريور بخش كاملا جديدي از اقتصاد و تجارت در براتسك ميباشد و اين پروژه براي ما در تمام جوانب جالب است. بيت ريور شغل هاي جديد ايجاد ميكند و پرداخت ماليات نيز به بودجه شهر افزوده ميشود.
شركت هاي توليد برق با ماينرها نيز رابطه دوستانه اي دارند. رييس ايركوتسكنرگو، شركت برق منطقه اوايل ماه جاري در همايش كريپتو و بلاك چين حوزه بايكال در ايركوتسك مشاهده شد.
طبق سخنان تيموفي بنديوك مدير استراتژي اين شركت، با تعطيل شدن اخير موتورخانه هاي ناكارآمد و قديمي منطقه، حدود 500 مگاوات برق در دسترس ميباشد. وي گفت:
اخيرا پيشنهادهايي براي يكي از اين موتورخانه ها كه در سال 2008 تعطيل شده است، از جانب شركت هاي فناوري هاي جديد دريافت كرده ايم و شركت هاي ماينر نيز در بين اين شركت ها بوده اند.
شهر براتسك در سيبري شرقي به يكي از مناطق مهم در حوزه استخراج ارزهاي ديجيتال تبديل شده است. اين منطقه كه در دوران جنگ سرد بهعنوان شاهرگ حياتي صنايع انرژي شوروي سابق شناخته ميشد، حالا از فارمهاي استخراجي پر شده كه در آنها افراد از هر رنگ و نژادي، از آسيايي گرفته تا آمريكايي دستگاههاي خود را آنجا قرار دادهاند.
«بيت ريور» و «ماينري» دو فارم استخراج در براتسك هستند كه با احداث كانتينرهايي اقدام به جذب ماينرها از سرتاسر دنيا كردهاند. در تاسيسات اين دو فارم، استخراجكنندگاني از اسپانيا، روسيه، آمريكا و حتي برزيل ديده ميشوند.
نيروي برق ارزان و امنيت بالا باعث شده تا ماينرها به براتسك سرازير شوند. به گفته يكي از مسئولين امنيتي بين ريور، در طول شبانه روز سه نگهبان مسلح در محوطه فارمها گشت زني ميكنند.از طرف ديگر هواي سرد منطقه باعث شده تا هزينههاي سنگين خنك كردن دستگاهها نيز به حداقل برسد. دماي هواي براتسك در بيشتر ماههاي سال زير صفر است و همين مسئله سبب شده تا بخش عمدهاي از خنك كردن دستگاهها توسط طبيعت صورت گيرد.
طبق آمارها، 10 درصد از كل انرژي مصرفي شبكه بيت كوين، به كشور روسيه مربوط ميشود. اين ميزان نيروي الكتريسيته، مسئول 7 درصد از قدرت هش شبكه بيت كوين است. سكوهاي كارخانههاي توليدي، نيروگاههاي متروكه و ديگر سازههايي كه پس از دوران جنگ سرد بلا استفاده بودهاند در حال حاضر مورد استفاده مزارع استخراج قرار ميگيرند.